Galareta wieprzowa to klasyk kuchni polskiej, który od lat gości na stołach w różnych zakątkach kraju. Może kojarzyć się z rodziną, świętami lub po prostu z domowym obiadem, który smakuje lepiej niż niejedno danie w restauracji. To potrawa, która wymaga trochę czasu i cierpliwości, ale w zamian daje bogaty smak i wyjątkowy aromat. Dla mnie galareta to coś więcej niż tylko jedzenie – to wspomnienie dzieciństwa, kiedy pomagałam mamie kroić warzywa i rozkładać je starannie w miseczkach. Ale wracając do sedna, galareta to prosty, a zarazem efektowny sposób na wykorzystanie wieprzowych golonek, nóżek i innych składników. Pokażę wam, jak przygotować ją krok po kroku.
Galareta wieprzowa – składniki
Do przygotowania tradycyjnej galarety wieprzowej potrzebujemy kilku kluczowych składników. Ważne jest, aby wybierać produkty świeże i dobrej jakości, bo to właśnie one decydują o smaku całej potrawy.
Podstawowe składniki:
- 1,5 kg golonki wieprzowej
- 2 nóżki wieprzowe (ok. 1 kg)
- 1 duża cebula
- 3 marchewki
- 1 pietruszka (korzeń)
- 1/4 selera (korzeń)
- 3 ząbki czosnku
- 3 liście laurowe
- 5-6 ziaren ziela angielskiego
- 10 ziaren czarnego pieprzu
- 2-3 gałązki natki pietruszki
- 1 łyżeczka soli (lub więcej do smaku)
- 3 litry wody
Na wykończenie:
- 4-5 łyżeczek żelatyny (w zależności od potrzeb)
- opcjonalnie: gotowane jajka na twardo, groszek konserwowy, kukurydza
Tak wygląda podstawowa lista, ale zaraz opowiem, co można zmieniać i jak sprawić, żeby galareta była wyjątkowa.
Jak zrobić galaretę wieprzową?
Zaczynamy od najważniejszego – przygotowania mięsa i wywaru. To może zająć trochę czasu, ale efekty wynagradzają każdą minutę spędzoną w kuchni.
- Przygotowanie mięsa:
- Golonkę i nóżki dokładnie umyj w zimnej wodzie. Jeśli nóżki są nieco zanieczyszczone, sparz je wrzątkiem i oczyść.
- Włóż mięso do dużego garnka, zalej 3 litrami wody i zagotuj.
- Gotowanie wywaru:
- Po zagotowaniu wody usuń powstałą pianę. Dzięki temu bulion będzie klarowny.
- Dodaj obrane warzywa (marchew, pietruszkę, seler), cebulę (przekrojoną na pół i przypieczoną na suchej patelni), przyprawy (liście laurowe, ziele angielskie, pieprz) oraz sól.
- Gotuj na wolnym ogniu przez około 3-4 godziny, aż mięso będzie miękkie i zacznie się rozpadać.
- Oddzielanie mięsa:
- Wyjmij mięso z wywaru, oddziel od kości i pokrój na mniejsze kawałki.
- Marchewki można pokroić w plasterki, jeśli mają trafić do galarety.
- Przygotowanie wywaru:
- Wywar przecedź przez drobne sitko lub gazę, żeby usunąć resztki przypraw i tłuszcz.
- Zalewanie galarety:
- Rozpuść żelatynę w szklance ciepłego wywaru (dokładne proporcje poniżej).
- Połącz żelatynę z resztą wywaru i wymieszaj.
- Do naczyń rozłóż kawałki mięsa i warzyw, a następnie zalej wywarem.
- Odstaw do lodówki na kilka godzin, aż galareta stężeje.
Ile żelatyny na litr wywaru do galarety wieprzowej?
To kluczowe pytanie, bo od proporcji żelatyny zależy, czy galareta będzie miała idealną konsystencję. Tradycyjnie, wieprzowe nóżki i golonki same wydzielają naturalny kolagen, który powoduje tężenie. Jednak jeśli wywar nie jest wystarczająco gęsty, warto dodać żelatynę.
Podstawowa proporcja:
- Na 1 litr wywaru dodaj 2-3 łyżeczki żelatyny. Jeśli lubisz bardziej zwartą galaretę, możesz zwiększyć ilość do 4 łyżeczek.
Ważne, żeby żelatynę najpierw rozpuścić w małej ilości ciepłego wywaru, a dopiero potem dodać ją do reszty. Mieszanie powinno być delikatne, żeby nie powstały grudki.
Co dodać do galarety, żeby była smaczna?
Każdy ma swoje sekrety, ale istnieją pewne składniki, które zawsze podkręcają smak galarety. Oto kilka sprawdzonych pomysłów:
- Czosnek: Świeże ząbki czosnku dodane do wywaru pod koniec gotowania sprawiają, że galareta nabiera wyrazistości.
- Sok z cytryny: Kilka kropli soku z cytryny przed zalaniem galarety to świetny sposób na nadanie jej delikatnej kwasowości.
- Zioła: Natka pietruszki czy odrobina koperku jako dodatek do galarety świetnie komponują się z mięsem.
- Warzywa: Oprócz marchewki, można dodać groszek, kukurydzę albo nawet gotowane jajka.
Jak zrobić klarowny wywar do galarety?
Klarowny wywar to podstawa eleganckiej galarety. Oto kilka wskazówek:
- Czyste składniki: Mięso i warzywa dokładnie umyj przed gotowaniem.
- Zbieranie piany: Na początku gotowania usuń szumowiny, które gromadzą się na powierzchni wody.
- Powolne gotowanie: Wywar powinien lekko „mrugać”, a nie wrzeć. Dzięki temu nie zmętnieje.
- Przecedzanie: Po ugotowaniu przelej wywar przez gazę lub bardzo drobne sitko.
Jakie warzywa dodać do galarety wieprzowej?
W galarecie podstawą są marchew, pietruszka i seler, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby trochę zaszaleć.
Klasyczne warzywa:
- Marchew (3 sztuki)
- Pietruszka (1 sztuka)
- Seler (1/4 korzenia)
- Cebula (1 sztuka)
Dodatkowe propozycje:
- Groszek konserwowy
- Kukurydza
- Fasolka szparagowa
Ile może stać galareta wieprzowa?
Galareta przechowywana w lodówce jest dość trwała, ale najlepiej spożyć ją w ciągu 3-4 dni. Po tym czasie może zacząć tracić świeżość, a jej smak może się zmieniać.
Z czym jeść galaretę wieprzową?
Najprościej – z chlebem. Dla mnie jednak galareta smakuje najlepiej z dodatkiem octu spirytusowego albo chrzanu. Jeśli macie ochotę, spróbujcie z musztardą. Warto też podać ją z sałatką z kiszonych ogórków.
Wartości odżywcze i liczba kalorii – galareta wieprzowa
Galareta to źródło białka, kolagenu i witamin z warzyw. 100 g galarety ma około 100-150 kcal, w zależności od ilości tłuszczu w mięsie. Dodatkowo dostarcza ważnych aminokwasów, które wspierają regenerację stawów i skóry.