Jesień zawsze kojarzy mi się z ciepłem domowego ogniska, kolorowymi liśćmi i… nalewkami. I tak, właśnie teraz, kiedy jarzębina jest w pełnym rozkwicie, warto sięgnąć po przepisy naszych babć i przygotować własną, domową nalewkę z jarzębiny. Może to nie jest najszybszy przepis na świecie, ale z pewnością warty każdej minuty poświęconej na jego przygotowanie. W moim domu robienie nalewki z jarzębiny to wręcz rytuał. Chętnie podzielę się tym przepisem i kilkoma wskazówkami, które ułatwią Wam pracę.
Składniki na nalewkę z jarzębiny
Przygotowanie domowej nalewki z jarzębiny wymaga kilku kluczowych składników, które warto wcześniej zgromadzić:
- Jarzębina – 1 kg (najlepiej zbierać po pierwszych przymrozkach, ale można też przemrozić w zamrażarce)
- Cukier – 500 g
- Woda – 500 ml
- Spirytus – 500 ml (95%)
- Wódka – 500 ml (40%)
- Goździki – 4-5 sztuk (opcjonalnie)
- Cynamon – 1 laska (opcjonalnie)
- Skórka z jednej cytryny – tylko żółta część (opcjonalnie)
Zbieranie i przygotowanie jarzębiny
Pierwszym krokiem jest oczywiście zebranie jarzębiny. W moim mieście, w pobliżu parku, jest kilka pięknych drzew, które co roku obradzają w obfitość czerwonych owoców. Ważne, aby jarzębina była dojrzała, ale nie przejrzała – owoce powinny być intensywnie czerwone, twarde i pełne soku.
Jeżeli nie mamy możliwości zbierania owoców po pierwszych przymrozkach, to spokojnie – wystarczy przemrozić zebrane owoce w zamrażarce przez minimum 48 godzin. To pozwoli usunąć goryczkę, która naturalnie występuje w jarzębinie. Owoce należy dokładnie opłukać, usunąć szypułki, a następnie osuszyć na papierowym ręczniku.
Przygotowanie nalewki – krok po kroku
Nalewka z jarzębiny to nie tylko przyjemność dla podniebienia, ale również nieco pracy, która może sprawić wiele satysfakcji. Oto mój sposób na przygotowanie tej nalewki:
- Przygotowanie syropu cukrowego
W rondlu zagotowujemy wodę z cukrem, mieszając, aż cukier całkowicie się rozpuści. Syrop gotujemy przez kilka minut, a następnie odstawiamy do ostygnięcia. - Maceracja jarzębiny
Przebrane i osuszone owoce jarzębiny przekładamy do dużego, szklanego słoja. Zalewamy je ostudzonym syropem cukrowym, dodajemy przyprawy (jeśli używamy) oraz skórkę z cytryny. Odstawiamy na 7-10 dni w chłodne, ciemne miejsce. Każdego dnia delikatnie potrząsamy słojem, aby owoce dobrze nasiąkały syropem. - Dodanie alkoholu
Po okresie maceracji dodajemy spirytus i wódkę, dokładnie mieszamy. Słój zamykamy i odstawiamy na kolejne 4-6 tygodni. Ja lubię raz na kilka dni przypomnieć sobie o nalewce i lekko wstrząsnąć słoikiem. - Filtracja i leżakowanie
Po upływie tego czasu nalewkę filtrujemy przez gazę lub filtr do kawy. Przelewamy do butelek i odstawiamy na minimum 3 miesiące, aby dojrzała. Im dłużej nalewka stoi, tym lepiej – moje najlepsze domowe nalewki czekają nawet 2 lata!
Porady praktyczne
Kilka praktycznych porad, które mogą się przydać podczas przygotowywania nalewki z jarzębiny:
- Mrożenie owoców: Jeśli nie macie możliwości zebrania jarzębiny po przymrozkach, mrożenie to świetny sposób na pozbycie się goryczy.
- Cukier: Można eksperymentować z ilością cukru – jeśli wolicie słodsze nalewki, dodajcie więcej, ale pamiętajcie, że cukier wpływa również na konsystencję i gęstość nalewki.
- Przyprawy: Dodatek cynamonu i goździków nada nalewce wyjątkowy, korzenny smak. Można również dodać wanilię lub imbir, aby dodać jej trochę pikanterii.
- Alkohol: Jeśli spirytus wydaje się zbyt mocny, można zastąpić część dodatkową wódką, ale nalewka będzie miała wtedy łagodniejszy smak.
Wartości odżywcze nalewki z jarzębiny
Jarzębina, choć często niedoceniana, ma wiele wartości odżywczych. Jest bogata w witaminę C, antocyjany i karotenoidy, które wspierają układ odpornościowy i działają przeciwutleniająco. Przez proces fermentacji część tych wartości zostaje zachowana, co sprawia, że nasza nalewka może być nie tylko smaczna, ale i zdrowa – oczywiście w rozsądnych ilościach.
| Składnik | Ilość na 100 ml nalewki |
|---|---|
| Kalorie | 250 kcal |
| Węglowodany | 30 g |
| Alkohol | 30 ml (około 38%) |
| Witamina C | 2 mg |
Ciekawostki związane z jarzębiną
Czy wiecie, że jarzębina była używana w medycynie ludowej na przeziębienia i problemy żołądkowe? Albo że w dawnych czasach jarzębinę sadzono przy domach, by odpędzać złe duchy? To tylko kilka ciekawostek, które zawsze opowiadam przy nalewce znajomym. Dodatkowo, nalewka z jarzębiny jest jednym z tradycyjnych polskich trunków, często przygotowywanym na wsi i podawanym na specjalne okazje.
Moje doświadczenia z domową nalewką
Pamiętam, jak pierwszy raz zabrałam się za przygotowanie nalewki z jarzębiny. Było to kilka lat temu, kiedy moja babcia opowiadała mi, jak to robiła w swoim domu. Zabrałam się za to z dużym entuzjazmem, choć wątpiłam, czy uda mi się osiągnąć ten niepowtarzalny smak, który pamiętam z jej spiżarni. Efekt? Wyszedł genialny! Co roku przygotowuję kilka butelek, którymi później dzielę się z bliskimi. To prawdziwy smak jesieni zamknięty w szklanej butelce.
Domowa nalewka z jarzębiny – przepis na jesienne wieczory
Domowa nalewka z jarzębiny to coś więcej niż tylko alkoholowy trunek. To tradycja, wspomnienia i smak, który rozgrzewa w chłodne wieczory. Wymaga trochę czasu i cierpliwości, ale efekt końcowy z pewnością wynagradza wysiłek. Zachęcam Was do wypróbowania tego przepisu – nie tylko ze względu na walory smakowe, ale również dla przyjemności samego procesu tworzenia.
Jeśli mieszkacie w okolicy, gdzie jarzębina rośnie obficie, to nie ma na co czekać – to idealny czas, żeby spróbować swoich sił i stworzyć coś wyjątkowego.