Gęś na świętego Marcina z morelami i żurawiną

Święto św. Marcina kojarzy mi się nie tylko z pysznymi rogalami, ale i tradycją przygotowywania pieczonej gęsi. To danie ma długą historię i smak, który szczególnie w listopadzie rozgrzewa duszę i ciało. Gęsina na świętego Marcina z dodatkiem słodkich moreli i lekko kwaśnej żurawiny to połączenie wyrafinowane, a jednocześnie idealnie wpisujące się w jesienne smaki. W mojej rodzinie to wyjątkowy dzień, kiedy razem celebrujemy nie tylko samo święto, ale też przyjemność wspólnego biesiadowania przy gęsinie.

Gęś na świętego Marcina z morelami i żurawiną – składniki

Do przygotowania tej wersji gęsi potrzebujemy kilku starannie dobranych składników, które nadadzą jej charakterystyczny smak. Poniżej znajdziesz pełną listę:

• Gęś – 1 sztuka, ok. 4-5 kg
• Sól i pieprz – do smaku
• Majeranek – 3 łyżki (najlepiej suszony, ale świeży również będzie świetny)
• Czosnek – 5 ząbków
• Morele suszone – 150 g
• Żurawina suszona – 100 g
• Cebula – 2 sztuki, pokrojone w piórka
• Jabłka – 2 sztuki, najlepiej kwaśne, np. antonówki
• Bulion drobiowy lub warzywny – 1 szklanka
• Wino białe, wytrawne – 1/2 szklanki
• Olej rzepakowy – 2 łyżki do natarcia gęsi
• Liście laurowe – 3 sztuki
• Tymianek świeży – kilka gałązek

Każdy z tych składników odgrywa swoją rolę. Przykładowo, majeranek dodaje aromatu, a suszone owoce wypełniają gęś przyjemnym kontrastem słodko-kwaśnym, który doskonale równoważy smak mięsa.

Przygotowanie gęsi na świętego Marcina

Przygotowanie gęsi na świętego Marcina wymaga trochę cierpliwości, ale to właśnie ten czas spędzony w kuchni sprawia, że danie smakuje tak wyjątkowo.

1. Oczyszczanie i przyprawianie
   Gęś trzeba dokładnie opłukać i osuszyć papierowym ręcznikiem. Mięso solimy, pieprzymy i nacieramy dokładnie majerankiem oraz przeciśniętym przez praskę czosnkiem. Możemy to zrobić nawet dzień wcześniej – wtedy mięso lepiej przejdzie przyprawami.
2. Przygotowanie nadzienia
   W miseczce mieszamy pokrojone morele, żurawinę oraz cebulę i jabłka. Dodajemy sól, pieprz i kilka listków tymianku. Nadzienie wkładamy do wnętrza gęsi i starannie ją zszywamy. Ta mieszanka owoców nadaje daniu słodki, owocowy akcent.
3. Pieczemy w niskiej temperaturze
   Rozgrzewamy piekarnik do 140°C. Gęś układamy na ruszcie, a pod nią stawiamy blachę z wodą. Warto piec ją przez kilka godzin, przynajmniej 4, aby mięso było miękkie. Co godzinę podlewamy mięso bulionem lub winem, co doda mu soczystości.
4. Podwyższamy temperaturę dla chrupiącej skórki
   Na ostatnie pół godziny pieczenia podnosimy temperaturę do 200°C. W ten sposób skórka nabierze złocistego koloru i stanie się chrupiąca.
5. Odpoczynek po pieczeniu
   Upieczoną gęś warto zostawić na 15 minut przed podaniem. To sprawia, że soki równomiernie się rozłożą, a mięso będzie delikatne.

Dlaczego gęsina na św. Marcina?

Skąd wzięła się tradycja jedzenia gęsi właśnie w dniu św. Marcina? Legenda mówi, że Marcin, chcąc uniknąć wyboru na biskupa, ukrył się w gęsie kurniku. Jednak gęsi go zdradziły, głośno gęgając, i tak odkryto jego kryjówkę. Na pamiątkę tej historii gęsina jest serwowana w dniu jego święta, które obchodzone jest 11 listopada. To też początek jesiennego sezonu na gęsinę – w listopadzie to mięso jest najsmaczniejsze, bo młode gęsi są dobrze utuczone i pełne smaku.

Co się pije do gęsiny?

Dobór napoju do gęsiny zależy od osobistych preferencji, ale klasyczne połączenia naprawdę robią różnicę. W przypadku naszej gęsi z morelami i żurawiną polecam wypróbować:

• Czerwone wino wytrawne lub półwytrawne – świetnie komponuje się z pełnym smakiem gęsi, nadając posiłkowi wyrafinowaną nutę.
• Piwo typu porter – goryczka dobrze przełamuje tłustość gęsi, zwłaszcza gdy podajemy ją z chlebem na zakwasie.
• Kompot z suszu – to ciekawa, lokalna alternatywa dla tych, którzy wolą bezalkoholowe dodatki.

Wybór napoju to kwestia gustu, ale nie ukrywam, że gęsina w towarzystwie czerwonego wina to coś, co osobiście uwielbiam.

Jaka surówka do gęsiny?

Surówka do gęsiny powinna być odświeżająca, aby przełamać jej bogaty smak. Oto moje ulubione propozycje, które doskonale komponują się z gęsiną:

1. Surówka z czerwonej kapusty z jabłkiem i żurawiną
   Składniki:
   • Czerwona kapusta – 200 g
   • Jabłko – 1 sztuka
   • Żurawina suszona – 50 g
   • Ocet jabłkowy – 1 łyżka
   • Cukier – szczypta
2. Sałatka z buraka i chrzanu
   Buraki pieczone z dodatkiem chrzanu świetnie podkreślają smak mięsa i dodają intensywności każdemu kęsowi.
3. Kapusta kiszona z jabłkiem
   Prosta i klasyczna – lekko kwaśna kapusta świetnie łagodzi tłustość gęsi.

Jak upiec gęś, żeby była soczysta?

Soczystość gęsi to klucz do sukcesu, zwłaszcza przy długim pieczeniu. Oto moje rady, jak to osiągnąć:

1. Pieczenie w niskiej temperaturze – pieczenie w 140°C przez kilka godzin sprawia, że mięso jest miękkie.
2. Regularne podlewanie – bulion lub wino doskonale nawilżają mięso.
3. Odpoczynek przed podaniem – jak wspominałam, warto odczekać 10-15 minut, zanim pokroimy gęś.

Wartości odżywcze oraz zestawienie kalorii gęsi

Mięso gęsi to wartościowy produkt, który dostarcza wielu cennych składników odżywczych. W 100 g mięsa gęsi znajdziemy:

Gęś jest bogata w żelazo i witaminę B12, co czyni ją wartościowym wyborem, szczególnie dla osób dbających o zdrową, zrównoważoną dietę.