Czy jest coś lepszego w chłodny, jesienny dzień niż talerz gorącego żurku? Odpowiedź może być tylko jedna – żurek z majerankiem i ziemniakami. To jedno z tych dań, które kojarzy się z domem, rodziną, wspólnymi posiłkami i świętami. Może wydawać się, że to przepis trudny, ale w rzeczywistości jego przygotowanie jest dość proste i satysfakcjonujące.
W mojej kuchni żurek zawsze był czymś więcej niż tylko zupą. To smak, który przenosi mnie do dzieciństwa, do babcinej kuchni pachnącej chlebem na zakwasie i świeżym majerankiem. Dziś podzielę się z Wami moim ulubionym przepisem, który z pewnością zadowoli każde podniebienie!
Składniki, które potrzebujesz
Zanim przejdziemy do gotowania, warto przygotować wszystkie składniki. Poniżej lista tego, co będzie potrzebne:
- Zakwas na żurek – 500 ml (można zrobić samodzielnie lub kupić gotowy)
- Bulion mięsny – 1 litr (najlepiej z kurczaka lub wieprzowiny)
- Biała kiełbasa – 300 g (około 3 sztuki)
- Wędzony boczek – 150 g (pokrojony w kostkę)
- Ziemniaki – 4 średnie sztuki (obrane i pokrojone w kostkę)
- Cebula – 1 duża (drobno posiekana)
- Czosnek – 2 ząbki (posiekane)
- Majeranek – 2 łyżki
- Liść laurowy – 2 sztuki
- Ziele angielskie – 3 kulki
- Śmietana 18% – 200 ml
- Sól i pieprz – do smaku
- Chrzan – 1 łyżka (opcjonalnie)
- Jajka – 4 sztuki (ugotowane na twardo)
Zakwas na żurek – sekret udanego smaku
Żurek bez zakwasu to jak pierogi bez farszu – po prostu coś ważnego brakuje. Zakwas to klucz do uzyskania odpowiedniego smaku. Można go oczywiście kupić, ale ja zachęcam do przygotowania własnego. Nie jest to trudne, wymaga jedynie trochę cierpliwości.
Aby zrobić zakwas na żurek, potrzebujesz:
- Mąka żytnia razowa – 100 g
- Ciepła woda – 500 ml
- Czosnek – 2 ząbki (przekrojone na pół)
- Liść laurowy – 1 sztuka
- Ziele angielskie – 2 kulki
Wszystkie składniki umieszczamy w słoju, mieszamy i przykrywamy gazą lub czystą ściereczką. Pozostawiamy w ciepłym miejscu na około 4-5 dni, codziennie mieszając. Gdy zakwas nabierze odpowiedniego kwasowego zapachu, jest gotowy do użycia.
Krok po kroku – jak ugotować idealny żurek
- Przygotowanie bazy – Na początku, na dużym ogniu w garnku podsmażamy boczek na złoty kolor. Gdy tłuszcz się wytopi, dodajemy cebulę i czosnek, smażymy aż cebula stanie się szklista.
- Dodajemy kiełbasę i ziemniaki – Kiełbasę kroimy na mniejsze kawałki, dorzucamy do garnka, razem z ziemniakami. Całość chwilę podsmażamy, by smaki się połączyły.
- Zalewamy bulionem – Całość zalewamy przygotowanym bulionem mięsnym i dodajemy liście laurowe oraz ziele angielskie. Gotujemy na średnim ogniu około 20 minut, aż ziemniaki będą miękkie.
- Zakwas i majeranek – Dodajemy zakwas na żurek oraz majeranek. Gotujemy na małym ogniu, mieszając co jakiś czas. To ważne, aby zupa się nie przypaliła!
- Śmietana i przyprawy – Na koniec dodajemy śmietanę, doprawiamy solą, pieprzem i ewentualnie łyżką chrzanu dla zaostrzenia smaku. Śmietanę warto wcześniej zahartować, mieszając ją z odrobiną gorącego wywaru, zanim dodamy ją do całego garnka, by uniknąć jej zwarzenia.
- Podanie – Żurek serwujemy z ugotowanymi na twardo jajkami, pokrojonymi na połówki, i świeżo posiekanym majerankiem. Dodatkowo możemy podać z chlebem na zakwasie, który idealnie uzupełni smak zupy.
Dlaczego warto dodać majeranek?
Majeranek to jedno z najważniejszych ziół w polskiej kuchni. Dodaje żurkowi niepowtarzalnego aromatu i smaku. Ma właściwości prozdrowotne – wspomaga trawienie, działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo. W żurku spełnia również funkcję delikatnego zagęszczacza, co czyni zupę bardziej kremową. Warto więc zawsze mieć w kuchni świeży majeranek, a jeszcze lepiej – hodować go na parapecie!
Kilka porad i trików
- Jak zahartować śmietanę? – To proste! Do kubka ze śmietaną dodajemy kilka łyżek gorącego wywaru z żurku i energicznie mieszamy. Następnie wlewamy wszystko z powrotem do garnka z zupą. Unikniemy w ten sposób nieestetycznych grudek.
- Chrzan – tak czy nie? – Moim zdaniem, chrzan nadaje zupie przyjemnej ostrości. Jeśli jednak wolisz łagodniejszą wersję, śmiało pomiń ten składnik.
- Przechowywanie zakwasu – Gotowy zakwas na żurek można przechowywać w lodówce przez kilka tygodni. Można też zamrozić go w mniejszych porcjach, co jest bardzo praktyczne.
Lokalne inspiracje – jak żurek smakuje w różnych regionach?
Polska kuchnia jest bogata w różnorodność, a żurek to jedna z tych potraw, które można znaleźć w niemal każdym zakątku kraju, choć z lokalnymi wariacjami. Na przykład u nas do żurku dodaje się często grzyby, co dodaje mu głębi smaku. W Łodzi popularna jest wersja z dodatkiem wędzonej kiełbasy, natomiast na Śląsku nie brakuje w nim białej kiełbasy i ziemniaków. Każdy region ma swoje małe sekrety, które nadają tej tradycyjnej zupie unikalny charakter.
Tabela składników i wartości odżywczych
| Składnik | Ilość | Kalorie | Białko | Tłuszcz | Węglowodany |
|---|---|---|---|---|---|
| Zakwas na żurek | 500 ml | 50 | 1 g | 0 g | 12 g |
| Bulion mięsny | 1 litr | 150 | 5 g | 5 g | 0 g |
| Biała kiełbasa | 300 g | 900 | 20 g | 70 g | 0 g |
| Wędzony boczek | 150 g | 500 | 12 g | 50 g | 0 g |
| Ziemniaki | 4 sztuki | 320 | 4 g | 0 g | 80 g |
| Cebula | 1 sztuka | 40 | 1 g | 0 g | 9 g |
| Czosnek | 2 ząbki | 10 | 0 g | 0 g | 2 g |
| Śmietana 18% | 200 ml | 360 | 2 g | 36 g | 6 g |
| Jajka na twardo | 4 sztuki | 320 | 28 g | 24 g | 2 g |
Żurek, który pokocha każda rodzina
Żurek z majerankiem i ziemniakami to danie, które łączy w sobie tradycję, smak i prostotę. Jest idealny na chłodne dni, kiedy potrzebujemy czegoś ciepłego i sycącego. To także świetny sposób na zgromadzenie rodziny przy jednym stole – bo czyż jest coś bardziej domowego niż wspólne jedzenie żurku? Moim zdaniem, każda kuchnia powinna mieć swój własny, ulubiony przepis na żurek. Spróbujcie tego, a jestem pewna, że na stałe zagości w Waszym menu!